Cá Bống Nghĩa Hưng

Nam Hưng xin giới thiệu các bạn bài viết về "Cá bống Nghĩa Hưng" tại quê hương tôi

Tạo lập, quản lý và phát triển Nhãn hiệu tập thể “Cá bống Nghĩa Hưng” cho sản phẩm cá bống bớp của huyện Nghĩa Hưng

Nghĩa Hưng là một huyện ở phía Nam tỉnh Nam Định. Phía Đông giáp các huyện Hải Hậu, Trực Ninh, phía Tây giáp Kim Sơn (tỉnh Ninh Bình), phía Nam giáp biển Đông, phía Bắc giáp huyện Nam Trực và Ý Yên. Nghĩa Hưng nằm lọt trong ba con sông: sông Đào, sông Ninh Cơ, sông Đáy.

Nghĩa Hưng có 25 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm: thị trấn Liễu Đề (huyện lị), thị trấn Rạng Đông, thị trấn Quỹ Nhất và các xã: Nghĩa Đồng, Nghĩa Thịnh, Nghĩa Minh, Hoàng Nam, Nghĩa Châu, Nghĩa Thái, Nghĩa Trung, Nghĩa Sơn, Nghĩa Lạc, Nghĩa Hồng, Nghĩa Phong, Nghĩa Phú, Nghĩa Bình, Nghĩa Tân, Nghĩa Thành, Nghĩa Lâm, Nghĩa Hùng, Nghĩa Hải, Nghĩa Thắng, Nghĩa Lợi, Nghĩa Phúc, Nam Điền.

Về điều kiện tự nhiên, Nghĩa Hưng là vùng đồng bằng, đất phù sa màu mỡ, có sông Ninh Cơ, sông Đáy chảy qua. Nghĩa Hưng nằm trong vùng bờ biển thuộc vùng Nam đồng bằng sông Hồng với chiều dài bờ biển 12 km, phía Tây giới hạn bởi sông Đáy, ranh giới phía Đông là sông Ninh Cơ. Vùng tiếp giáp với cửa sông Ninh Cơ là các bãi cát, các đụn cát và đầm nước mặn. Phía Đông khu vực là các đầm nuôi trồng thuỷ sản. Dọc sông Ninh Cơ có các ruộng muối. Phía ngoài con đê chính có các bãi ngập triều với diện tích khoảng 3.500 ha. Cách bờ biển 5 km có 2 đảocát nhỏ có diện tích 25 havới các đụn cát và một số đầm nước mặn phía nam. Rừng phòng hộ ven biển Nghĩa Hưng (vùng chuyển tiếp thuộc các xã: Nghĩa Thắng, Nghĩa Phúc, Nghĩa Hải, Nghĩa Lợi; vùng sinh quyển thuộc thị trấn Rạng Đông, xã Nam Điền) đã được UNESCO đưa vào danh sách địa danh thuộc khu dự trữ sinh quyển đồng bằng sông Hồng.

Là một huyện thuần nhất đồng bằng ven biển, Nghĩa Hưng thuận lợi phát triển kinh tế nông nghiệp đa dạng. Trồng lúa, khoai, lạc, nuôi vịt, lợn. Đánh bắt và chế biến hải sản, sản xuất muối, đóng tàu cũng là một tiềm năng mới. Với bờ biển dài, vùng bãi triều rộng lớn và nguồn phù sa, vi sinh vật, đặc biệt là vi khoáng núi đá vôi vô tận của 2 cửa sông Ninh Cơ và sông Đáy đổ về đã tạo cho huyện Nghĩa Hưng nhiều lợi thế trong nuôi trồng thủy, hải sản; đặc biệt thích hợp cho sự phát triển, sinh trưởng của cá bống bớp. Từ nhiều năm nay, huyện Nghĩa Hưng đã chủ động quy hoạch vùng nuôi, thành lập Hiệp hội nuôi cá bống bớp, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất, tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm và tích cực xây dựng thương hiệu cho cá bống bớp.

Cá bống bớp là loài cá nước mặn, đánh bắt tự nhiên ngoài biển, được người dân xóm Chùa, xã Nghĩa Thắng thuần hóa trở thành con nuôi nước lợ. Với đặc tính khỏe, dễ nuôi, có giá trị dinh dưỡng cao, thịt ngọt, dai và thơm, được thị trường ưa chuộng nên cá bống bớp nhanh chóng được người nuôi thủy sản vùng mặn lợ đưa vào nuôi đại trà ở các xã Nghĩa Thắng, Nghĩa Lợi, Nghĩa Hải, Nông trường Rạng Đông .vv.. theo cách khai thác và thu mua con giống tự nhiên ở các xã ven biển Hải Hậu, Giao Thủy về nuôi vỗ thành cá thương phẩm.

Về tình hình sản xuất và kinh doanh, giá cá bống bớp xuất bán tại đầm là 200-300 nghìn đồng/kg tùy theo kích cỡ, bình quân 1 ha nuôi cá bống bớp có nguồn thu 1,5-1,8 tỷ đồng. Năng suất trung bình đạt từ 7,5-8 tấn/ha, cá biệt có hộ đạt năng suất 10 tấn/ha, lãi suất bình quân đạt 600 triệu – 1 tỷ đồng/ha/năm. Điều này là nguyên nhân dẫn đến diện tích nuôi cá bống bớp ở Nghĩa Hưng ngày càng phát triển, nhiều hộ dân đã có nguồn thu lớn từ cá bống bớp. Đặc biệt từ năm 2010 trở lại đây, các cơ sở sản xuất giống trong tỉnh như Trung tâm giống Nghĩa Hưng, các trại giống thủy sản Cửu Dung, Liên Phong, Trung tâm Giống hải sản Nam Định .vv.. đã sản xuất nhân tạo thành công giống cá bống bớp với số lượng lớn, đã chủ động nguồn giống và tạo điều kiện cho việc mở rộng vùng nuôi và nuôi theo phương pháp thâm canh. Đến nay, diện tích nuôi cá bống bớp của huyện Nghĩa Hưng đạt 230 ha và mở rộng sang vùng Tây Nam Điền với tổng sản lượng năm 2013 ước đạt 1.000 tấn, tổng số hộ gia đình nuôi khoản 200 hộ. Hiện tại, ngoài 5 đại lý thu gom tiêu thụ sản phẩm cá bống bớp, trên địa bàn huyện còn hình thành hàng chục đại lý trung chuyển với sản lượng tiêu thụ bình quân 4-6 tấn/ngày, 70% tiêu thụ tại Trung Quốc và Đài Loan theo con đường tiểu ngạch. Mặc dù, có sản lượng lớn, giá trị cao và chủ động các điều kiện sản xuất nhưng việc tiêu thụ cá bống bớp vẫn còn gặp nhiều hạn chế do bị thương lái ép giá, chưa được tham gia vào chuỗi tiêu thụ hiện đại và xuất khẩu chính ngạch, sản phẩm bán đi không rõ nguồn gốc và nhãn hiệu của Nghĩa Hưng nên hiệu quả kinh tế chưa cao.

Để góp phần khắc phục những khó khăn, vướng mắc nêu trên, được sự hỗ trợ của UBND tỉnh Nam Định, Sở KHCN Nam Định chủ trì dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển Nhãn hiệu tập thể “bống Bớp Nghĩa Hưng” cho sản phẩm cá bống bớp của huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định” với mong muốn xây dựng và phát triển thương hiệu mạnh cho sản phẩm cá bống bớp của huyện Nghĩa Hưng, giúp nâng cao giá trị kinh tế, đảm bảo phát triển bền vững, tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho các hộ dân tại địa phương huyện.